Khai chiến từ California

VIỆT NAM HẢI NGOẠI Việt Nam Tự Do Cộng Sản Việt Nam

KHAI CHIẾN TỪ CALIFORNIA

Việt Nam và Campuchia thúc Hoa Kỳ dẹp các tổ chức lưu vong.

BY RAJIV CHANDRASEKARAN

Washington Post Foreign Service

Thứ hai ngày 30 tháng 07 năm 2001

PHNOM PENH, Campuchia – Được vũ trang bằng súng trường tấn công AK-47 và hỏa tiễn chống tăng, một nhóm tự xưng “Chiến binh Tự Do” đã lên đường lúc nửa đêm, họ đi theo những con lộ chính của thành phố để nhằm tấn công Bộ Quốc Phòng.

Đó là phần đầu của chiến dịch Hỏa Diệm Sơn, một kế hoạch viễn vông được thực hiện bởi một người Mỹ gốc Campuchia ở Long Beach, California nhằm lật đổ chính quyền tại Campuchia. Nhiều nông phu chưa hề có kinh nghiệm chiến trường đã tham gia vào chiến dịch này để tấn công các cơ sở quân sự và nhiều vị trí chiến lược trên khắp đất nước.

Nhưng 50 du kích quân đã nhanh chóng bị đẩy lui bởi quân chính phủ được vũ trang tận răng đằng sau một bức tường dày 3 feet bao quanh tòa nhà Bộ Quốc Phòng. Cuộc chạm súng kết thúc một giờ sau đó, 3 chiến binh và 1 thường dân thiệt mạng.

Tuy cuộc đột kích vào tháng 11 năm ngoái đã thất bại thảm hại, nhưng ông Yasith Chhun thề sẽ trả thù. “Chúng tôi sẽ quay lại, chúng tôi sẽ dập 1 trận nữa”, ông nói.

Hơn một phần tư thế kỷ sau khi Cộng sản thôn tính Campuchia, Việt Nam và Lào, các tổ chức chống đối CS có cơ sở tại Hoa Kỳ đã thực hiện nhiều chiến dịch quân sự nhằm thay đổi thể chế chính trị ở 3 nước Đông Dương. Tuy nhiên quy mô các chiến dịch này chưa đủ lớn và các cuộc tấn công chưa đủ gây khó khăn chính quyền đương thời tại 3 nước. Chính phủ các nước Đông Nam Á cáo buộc Hoa Kỳ đã nương tay trong việc kiềm chế các tổ chức lưu vong có chủ trương bạo loạn.

Chính Phủ Việt Nam Tự Do, một tổ chức lưu vong có trụ sở tại miền Nam California muốn lật đổ chế độ CS Hà Nội. Tổ chức này có các căn cứ huấn luyện bí mật dọc theo biên giới Đông Dương.

Người đứng đầu tổ chức là ông Nguyễn Hữu Chánh, một trong nhiều người bị truy nã gắt gao nhất tại Việt Nam, nói rằng những quả bom được gài tại Hà Nội tháng trước là để phản đối việc bắt giữ một nhà đấu tranh lỗi lạc. Nhưng thiết bị hẹn giờ trong những quả bom đó đã không hoạt động, mục đích thật sự của việc gài bom là để đem đến thông điệp sức mạnh và ảnh hưởng của tổ chức mà thôi.

Chính quyền Việt Nam đã phạt tù nhiều thành viên của tổ chức CPVNTD do các cáo buộc âm mưu phá hoại các công trình tại thành phố Hồ Chí Minh (trước đây là Sài Gòn). Đây là hành động đáp trả của chính quyền Việt Nam đối với vụ việc 2 trái bom được cài bên ngoài Tòa Đại Sứ Việt Nam tại Bangkok tháng trước, Chính phủ Thái Lan cho biết.

Chính quyền Việt Nam cũng cho rằng nhiều phần tử người Thượng tại Cao Nguyên Trung phần Việt Nam bị một nhóm người Thượng ở Hoa Kỳ xúi giục tham gia vào việc phản đối chính quyền. Trong chiến tranh Việt Nam, nhiều người Thượng đã được CIA tuyển mộ để cùng quân đội VNCH và Mỹ chiến đấu chống lại quân CS.

Dù các lãnh đạo người Mỹ gốc Thượng đã phủ nhận các luận điệu từ phía Việt Nam nhưng các quan chức Mỹ cho rằng các cuộc điện đàm và email giữa người Thượng tại Mỹ và Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc đấu tranh chống CS.

Tại Lào, các chiến binh chống CS đã tấn công vào một khu vực rồi cho thượng cờ Hoàng Gia Lào. Nhóm này được hậu thuẫn bởi một số người Lào đang sinh sống tại Hoa Kỳ

Các lãnh đạo lưu vong cho biết họ đang nỗ lực hết sức mình nhằm đạp đổ chế độ do các cuộc chính biến xảy ra trong khu vực.

Chế độ CS độc tài tại Việt Nam gần đây đã bổ nhiệm một người Tổng Bí Thư có chủ trương ôn hòa hơn những người tiền nhiệm trong khi người đồng cấp tại Lào lại gặp nhiều phiền toái do đấu đá nội bộ đã một năm nay.

Tuy Campuchia đã bầu được chính quyền dân chủ, nhưng các nhà phê bình như Yasith Chhun cho rằng Thủ Tướng Hun Sen đã chiến thắng là do bầu cử gian lận.

“Chính quyền Mỹ cũng nỗ lực hối thúc các chính quyền CS thay đổi chế độ vì họ nhận thấy đây là thời điểm thuận lợi cho sự chuyển tiếp chính trị. Nhưng đây cũng là một cơ hội để “thử lửa” chính quyền Bush, xem rằng họ sẽ làm được gì”, một nhà Ngoại Giao Hoa Kỳ tại Đông Nam Á phát biểu.

Ông cũng cho rằng các lãnh đạo lưu vong có thể hy vọng “có được sự đồng cảm nhiều hơn từ các thành viên của chính quyền mới vốn cho rằng Tổng Thống Reagan đã chiến thắng CS tại Âu Châu và Tổng Thống Bush cũng đang đi theo bước chân của Reagan tại Á Châu.”

Tuổi tác cũng là yếu tố rất quan trọng. Nhiều người vượt biên trốn CS vào thập niên 1970 giờ đã bước vào hàng lục tuần, thất tuần. “Họ chỉ muốn quê hương mình được tự do trước khi nhắm mắt ra đi, họ chẳng còn gì để mất nữa”, Lê Chí Thức, phát ngôn viên của CPVNTD nói.

Ông Thức và ông Nguyễn Hữu Chánh, 50 tuổi, nói trong cuộc phỏng vấn tại văn phòng ông tại thành phố Garden Grove: “Chúng tôi không phải khủng bố, chúng tôi không muốn giết hại ai. Việt Nam đã đổ máu quá nhiều, chúng tôi chỉ muốn lật đổ chế độ CS mà thôi”.

Sau khi Cộng Sản cưỡng chiếm Campuchia, Lào và Việt Nam, nhiều người tỵ nạn đã tham gia vào các tổ chức bán quân sự thành lập tại Thái Lan hòng tìm cách làm tiêu hao, làm chính quyền CS lung lay bằng các cuộc kháng chiến diễn ra âm thầm bắt nguồn từ Hoa Kỳ. Nhưng các nỗ lực này dần phai nhạt dần vào cuối thập niên 1980, thậm chí các nguồn viện trợ không chính thức từ Hoa Kỳ đã kết thúc vào thập niên 1990, khi Washington thiết lập bang giao với cả 3 nước.

Dù các tổ chức lưu vong đã có kế hoạch tỉ mỉ và hàng ngàn người trợ giúp để làm mất ổn định về mặt chính trị, nhưng các nhà phân tích phương Tây vẫn còn mập mờ có nên tiến hành hay không. Các cuộc tấn công vào Phnom Penh cũng như tại các khu vực ở Lào đã đại bại, và các âm mưu đánh bom tại Việt Nam cũng đã bị chặn đứng.

“Họ chỉ nói thôi, chứ chẳng làm được bao nhiêu. Nhưng nếu nói họ chẳng đe dọa gì thì cũng không đúng, vì họ có đầy đủ nhân lực, vũ khí, tài chính – và cái chính là họ cương quyết đấu tranh cho chính nghĩa”, một nhà ngoại giao phương Tây tại Bangkok nói.

Nhưng dù sao thì hoạt động của các tổ chức này cũng gióng lên hồi chuông cảnh báo chính quyền các nước Đông Nam Á.

“Chúng tôi tin rằng họ sẽ tấn công trở lại”, Đại Tá Sim Hong, chỉ huy trưởng Quân Cảnh tại Phnom Penh ám chỉ tổ chức của ông Yasith Chhun.

“Họ là mối đe dọa đối với nền hòa bình và ổn định trong khu vực.”

Các tổ chức Đông Nám Á thì vốn không quy mô hay có nguồn tài trợ dồi dào như các tổ chức lưu vong Cuba tại Florida. Cộng đồng người định cư Việt Nam và Campuchia tại miền Nam California được tài trợ rất đồng đều, và nhiều lãnh đạo cộng đồng đã chỉ trích các hành vi bạo loạn. Nhưng các nhà phân tích cho hay họ có đủ kinh tài và nhân lực để chống đối nhà cầm quyền.

Chính Phủ Việt Nam Tự Do đã dùng một cơ sở rộng 10 ngàn square feet để tổ chức hội họp cộng đồng và phát đi những chương trình phát thanh chống Cộng Sản. Các kế hoạch tổ chức tỉ mỉ được dán trên tường, các lãnh đạo cho rằng họ có “chính sách chuyển tiếp chế độ” để điều hành đất nước ngay khi họ nắm quyền. Ông Lê Chí Thức nói tổ chức có những cựu sĩ quan VNCH tình nguyện giúp đào tạo và chiêu mộ tân binh. Tổ chức của ông Yasith Chhun – các Chiến Binh Tự Do Campuchia, kém cõi hơn. Tuy ông Yasith nói ông có 500 thành viên tại Hoa Kỳ và hàng chục ngàn người khác tại Campuchia, nhưng ngoại trừ khẩu đại liên gần cửa ra vào và lá quốc kỳ tự may dán trên tường thì nhìn cái phòng hội thảo của ông không thuyết phục chút nào cho một cuộc cách mạng cả. Nó không có cửa sổ và tủ hồ sơ thì đầy dẫy giấy tờ thuế má chứ không thấy kế hoạch tác chiến hay chiến lược gì hết.

Đạo luật mang tên “Neutrality Act” tại Hoa Kỳ cấm công dân hay thường trú nhân nước mình dùng bạo lực để lật đổ một chính quyền ngoại quốc. Để không phạm luật, các lãnh đạo của các tổ chức lưu vong nói rằng họ thực hiện các chiến dịch tại lãnh thổ của các nước khác, thường là Thái Lan. “Trụ sở của chúng tôi tại Hoa Kỳ không trực tiếp chịu trách nhiệm cho những gì xảy ra tại Việt Nam. Đó chỉ là văn phòng hoạt động ngoại giao và liên lạc, chúng tôi không muốn gây rắc rối hay làm khó chính phủ Hoa Kỳ”, ông Thức nói.

Nhưng các nhà ngoại giao cũng như các nhà phân tích chính trị cho là ngược lại. Thậm chí Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã chỉ trích các hành động tấn công bằng bạo lực và ngay cả FBI cũng vào cuộc điều tra.

“Ở các quốc gia như Campuchia, cá nhân và chính phủ không khác biệt gì mấy. Washington luôn đứng sau chuyện này, hay ít nhất là họ chỉ ầu ơ ví dầu trong việc điều tra thôi”, ông Kao Kim Horn – một nhà phân tích chính trị cho biết.

FBI đang “để mắt” tới tổ chức Chiến binh Tự Do Campuchia, họ đã đưa đặc vụ tới Phnom Penh để điều tra về cuộc tấn công vào tháng 11 tại Bộ Quốc Phòng – nhưng chưa động tới hành động pháp lý nào.

Xét xử ở Campuchia rất mau lẹ. Tháng trước, một tòa án đã kết tội Yasith Chhun dù ông không hiện diện tại tòa. Hai người Mỹ gốc Campuchia cũng bị bắt và kết án – một nhân viên cứu trợ từ Oregon và một hướng dẫn viên từ Long Beach – cùng với 27 người Campuchia khác đã bị bắt giữ vì có dính líu tới vụ tấn công.

Các nhà lãnh đạo Campuchia đã hối thúc Hoa Kỳ dẫn độ Yasith Chhun, người thừa nhận đã tổ chức và chỉ đạo cuộc tấn công từ một nơi bí mật tại Thái Lan. Với bề ngoài nho nhã, người đàn ông 44 tuổi này trông giống một kế toán viên hơn là một chỉ huy mặt trận tiền phương. Ông giờ đây đã trở lại văn phòng tại Long Beach, nơi ông rất hứng khởi khoe với khách viếng thăm một danh sách đầy đủ 291 mục tiêu của chiến dịch Hỏa Diệm Sơn, bao gồm có các bệnh viện, cầu đường và nơi ở của các quan chức cao cấp trong chính quyền.

“Tại sao Hoa Kỳ miệng nói ủng hộ dân chủ và hòa bình trên toàn cầu nhưng sao họ vẫn để cho các tổ chức này tự do lộng hành?”, Chea Sophara, thống đốc Phnom Penh đặt câu hỏi.

Bộ Ngoại Giao trả lời rằng họ cực lực lên án và chỉ trích cuộc tấn công, nhưng chính phủ Hoa Kỳ đã không giao nộp Yasith Chhun cho Campuchia vì giữa Campuchia và Hoa Kỳ không hề có hiệp ước dẫn độ.

Một quan chức Hoa Kỳ cũng nói thêm, “thành lập và lãnh đạo những tổ chức này thực hiện những hoạt động phi pháp cũng không phải chuyện đơn giản.”

Ông Nguyễn Hữu Chánh, lãnh đạo tổ chức CPVNTD, nói rằng tổ chức của ông muốn tạo ra “biến cố” nhằm vận động dân chúng nổi dậy chống lại chính quyền kèm theo tổ chức bán quân sự trong một cuộc chính biến.

Ông Chánh nói “Hãy nhìn bài học từ vụ Quảng Trường Thiên An Môn.” – Cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ trong ôn hòa đã bị quân đội Trung Cộng tàn sát. Theo ông: “Anh chẳng thể nào chống lại một chế độ độc tài chỉ bằng những cuộc xuống đường”

Nguồn:https://www.washingtonpost.com/archive/politics/2001/07/30/waging-war-from-california/e060fc65-3a25-4593-80ee-33b474fc3abd/